Mộ gió là gì? Gia chủ có nên lập mộ gió hay không?

Mộ gió là giải pháp thay thế khi không thể xây mộ thật cho người đã khuất. Dân gian có câu “Người ta sống về mồ mả chứ không ai sống về cả bát cơm” nhằm nhấn mạnh tầm quan trọng của mồ mả trong văn hóa Việt. Bài viết này Đá Mỹ Nghệ Trung Lập giúp bạn hiểu rõ hơn về khái niệm và ý nghĩa của nó.

Mộ gió là gì?

Mộ gió hay gọi là “mộ chiêu hồn” đây là loại mộ không chôn cất thi thể người đã khuất bên trong. Thay vì có hài cốt thật, người thân sẽ xây dựng một nấm đất biểu tượng và tiến hành các nghi lễ để gọi hồn, tưởng nhớ người mất khi không thể tìm ra xác. Loại mộ này thường dùng cho những người mất tích trên biển, sông ngòi, rừng rậm, đầm lầy hoặc trong chiến tranh mà không thấy thi thể.

Tại sao cần xây mộ gió?

Xây dựng mộ gió không chỉ là nét văn hóa truyền thống mà còn là cách gia đình tưởng nhớ và tri ân người thân đã khuất khi không thể tìm thấy thi thể. Dưới đây là những lý do chính khiến việc lập mộ gió trở nên cần thiết và ý nghĩa:

• Tưởng nhớ người mất không có hài cốt để an táng.
• Gìn giữ truyền thống thờ cúng tổ tiên, đảm bảo lòng thành kính.
• Là điểm tựa tinh thần cho gia đình, giúp an lòng người ở lại.
• Duy trì sự liên kết, gắn kết dòng họ và gia tộc.
• Ghi nhớ sự hy sinh của những người mất trên chiến trường, biển cả hay thiên tai.

Xem thêm:

35 câu đối khắc trên bia mộ cha mẹ ý nghĩa thể hiện đạo hiếu

Tảo mộ là gì? Nên đi tảo mộ vào ngày nào và cần chuẩn bị những gì?

Quy trình chuẩn bị xây mộ gió đúng theo phong thuỷ

Để xây dựng mộ gió hợp phong thủy, gia đình cần tuân thủ quy trình chuẩn bị kỹ lưỡng, từ việc chọn vị trí, hướng mộ đến chuẩn bị lễ vật và nghi thức phù hợp. Dưới đây là hướng dẫn chi tiết:

Phương pháp tạo hình nhân

Có rất nhiều cách thức để làm hình nhân, trong đó phổ biến nhất là:

• Dùng vỏ dừa khô làm phần đầu, khoét ba lỗ theo kiểu tam giác đều (hai lỗ là mắt, phần nhọn của vỏ dừa dùng làm mũi, còn một lỗ ở phía dưới tượng trưng cho miệng). Thân thể cùng tay chân được chế tạo từ các cành dâu hoặc cây núc nác, cắt thành từng đoạn nhỏ tượng trưng cho xương sống, xương chi; các cành nhỏ hơn được gọt kỹ để làm xương sườn. Cách làm này thường xuất hiện ở vùng Bắc Bộ.
• Khung xương được tạo từ cành dâu, kết hợp với đất sét trộn cùng bông hoặc giấy bản để tránh bị nứt gãy. Nặn thành hình dáng một người giả, sử dụng đất lấy từ ngã ba trộn trứng gà tạo hình tim, phổi; tro than cây xoan đặt vào vị trí gan; chỉ tơ làm ruột và gân. Tiếp theo, dùng tăm làm từ cây dâu khắc họa các đường nét như mắt, mũi, miệng và tóc. Các chi tiết nhỏ như tai, đầu vú, mũi, rốn, hậu môn, bộ phận sinh dục được hoàn thiện tỉ mỉ, riêng phần cuối cùng được che chắn kỹ lưỡng. Phương pháp này phổ biến tại miền Trung.

Đặt tro nếp hoặc tro sạch mới lấy vào trong một chiếc tiểu sành nhỏ, đại diện cho toàn bộ hài cốt đã được hỏa thiêu của người khuất. Lấy đất sạch tại vườn nhà hoặc nền nhà gia chủ khoảng 2,6 đến 3 kg, vo tròn tạo hình tượng dáng người.

Vì người chết sẽ hòa nhập cùng đất trời, xương cốt và tro đều tan rã, chỉ còn lại phần hồn, nên các phương pháp thứ ba và thứ tư được coi là phù hợp nhất. Hình nhân tượng trưng sẽ được khâm liệm đặt vào trong tiểu sành. Trên đó đặt linh vị làm từ giấy kim tuyến, nội dung tương tự linh vị trên bàn thờ. Lễ cúng được tiến hành nhằm mời hồn nhập vào hình nhân (tro cốt), sau đó làm lễ an táng như thông thường.

Thủ tục làm mộ gió

Thủ tục làm mộ gió bao gồm nhiều bước quan trọng, từ việc chuẩn bị lễ vật đến các nghi thức cúng bái nhằm thể hiện lòng thành kính và đảm bảo linh hồn người khuất được an nghỉ yên bình. Dưới đây là các bước cơ bản trong quy trình lập mộ gió:

• Chuẩn bị lễ vật: Mời Phật, Địa Tạng Vương Bồ Tát cùng các lễ phẩm gồm xôi, chè, hoa, cháo, nước sạch, trầu cau… được đặt tại khu vực mộ.
• Lễ cúng tổ tiên: Dâng lễ với một con gà hoặc thịt lợn, rượu, bánh chưng hoặc xôi, nến, gạo, muối, cháo, cơm canh, bánh trái cây, 5 quả trứng gà, kim ngân và mũ mã.
• Lễ tạ: Cúng các quan thần cai quản vùng đất mộ mới để báo cáo cho vong linh. Tùy theo thầy cúng, địa phương và điều kiện gia đình mà vật phẩm lễ có thể khác nhau, thường gồm: 2 cây nến đỏ, 2 gói trà, 2 bao thuốc lá, mâm trái cây, 3 quả cau, 3 lá trầu tươi, 10 bông hoa màu đỏ; nửa lít rượu, 10 lon bia, 5 chén rượu, một con gà trống thiến luộc nguyên con đặt trên mâm xôi trắng. Đồ lễ hàng mã gồm 5 bộ quần áo, mũ, giày lớn kèm kiếm, roi, ngựa, cờ lệnh, 5 con ngựa tượng trưng với các màu sắc khác nhau, 1 cây hoa vàng hoa đỏ và 5 tờ giấy ngũ sắc.

Xem thêm:

Cách chọn hướng đặt mộ theo tuổi, mang lại tài lộc

Hướng mộ là hướng chân hay đầu? Chọn sai là mang họa

Lễ “chiêu hồn nạp táng” chuẩn chỉnh nhất

Lễ “chiêu hồn nạp táng” là nghi thức quan trọng trong truyền thống tâm linh, nhằm mời linh hồn người đã khuất nhập vào hình nhân tượng trưng và an vị trong nơi yên nghỉ. Toàn bộ quá trình cần được thực hiện cẩn thận như sau:

• Nghi lễ mời hồn nhập xác: Thầy cúng thực hiện nghi thức gọi hồn, mời linh hồn người mất nhập vào hình nhân tượng trưng đã được tạo dựng.
• Thông báo với gia tiên: Gia đình làm lễ báo cáo với tổ tiên trước khi lập mộ gió, đảm bảo nghi thức trang trọng như các lễ quan trọng khác.
• An táng hoặc hạ huyệt: Tùy điều kiện, có thể xây mộ riêng hoặc chung, ghi rõ thông tin người mất lên giấy sớ đặt đúng vị trí.
• Lễ tạ long mạch: Thầy pháp được mời làm lễ tạ long mạch tại khu vực xây mộ, thực hiện nghi thức cẩn trọng.

Bài văn khấn trong lễ lập mộ gió

Văn khấn khi lập mộ gió là nghi lễ quan trọng, thể hiện sự thành kính và lòng nguyện cầu của con cháu dành cho người đã khuất. Bài khấn thường bao gồm những phần chính sau:

• Trình bày lý do xây dựng mộ gió, bởi không thể tìm thấy hài cốt của người mất.
• Cung cấp thông tin cá nhân của người đã qua đời như họ tên, ngày sinh, ngày mất (nếu có).
• Lời mời hồn linh về ngự tại phần mộ gió vừa hoàn thành.
• Cầu mong các vị thần linh, thổ địa quản lý vùng đất này ban phước cho ngôi mộ luôn được bình an.
• Cam kết của con cháu về việc giữ gìn, thờ phụng chu đáo, duy trì hương khói thường xuyên.

Dưới đây là mẫu văn khấn tham khảo, có thể điều chỉnh theo từng trường hợp và hướng dẫn của các thầy cúng hoặc người có kinh nghiệm:

Lễ gọi hồn: Châm hương, hoa rồi đọc:
“Ba hồn bảy vía (nam) / Ba hồn chín vía (nữ) của người tuổi…, mất ngày… tháng… năm…, hiện đang cư ngụ ở đâu, xin mau trở về nhập tiểu, nhập mộ vừa mới xây dựng. Mộ tọa lạc tại thôn…, nhà thờ họ là nơi con cháu thờ phụng và giao tiếp với vong linh. Hồn ơi, nhanh về! Nhanh về!”

Lời khấn: Hôm nay là ngày lành tháng tốt, con xin thành kính mời Đức Phật trời, Đức Địa Tạng Vương Bồ Tát, Thần hoàng bản thổ, Thổ địa cai quản vùng đất…, cùng Quan Dẫn hồn sứ giả trên trời về tham dự lễ chiêu hồn, hưởng lễ vật.

Trước đây, gia đình chúng con có người tên…, quê quán…, con/cháu của ông…, bà…, thuộc dòng họ…, vì hoàn cảnh… đã qua đời, do không tìm được hài cốt nên chưa có nơi an nghỉ.

Nay con cháu chuẩn bị lễ vật, nhờ thầy cúng làm phép chiêu hồn, nạp táng để linh hồn trở về an nghỉ tại phần mộ xây dựng ở… Mong mời ba hồn bảy vía về ngự tại phần mộ mới này.

Xin các ngài Phật trời, Địa Tạng Vương, các vị thần linh phù hộ để linh hồn được yên ổn, an cư nhập mộ.

Ngôi mộ này là chốn an nghỉ của linh hồn…, con cháu trong dòng họ sẽ luôn chăm sóc và làm lễ tại từ đường.

Văn khấn tạ mộ: “Nam mô A Di Đà Phật!

Con xin kính lễ:

Chín phương trời, năm phương đất cùng chư Phật mười phương;
Đức Hoàng Thiên Hậu Thổ cùng các vị Tôn thần cai quản;
Ngài Đương cai năm Kỷ Hợi: Tạ Đảo Đại tướng quân; Lưu Vương Hành Khiển, Ngũ Ôn Hành Binh Thần, Nguyễn Tào Phán Quan;
Ngài Bản cảnh Thành hoàng cùng Thần linh Thổ địa, Long mạch Tôn thần quản lý vùng đất…;
Ngài Tiền Chu Tước, Hậu Huyền Vũ, Tả Thanh Long, Hữu Bạch Hổ; Quan Dẫn Hồn sứ Ngũ đạo Tướng quân, Quan Thổ địa Chính thần và toàn thể các vị thần cai quản khu vực nghĩa trang này;

Con cháu thành kính mời hương linh:

Tổ tiên dòng họ, người vừa được lập mộ vào ngày… tháng… năm…, tiết…

Chúng con, những người thân thuộc, thành tâm dâng lễ hương hoa, phẩm vật, báo cáo công việc tạ mộ.

Chi họ chúng con có người mất do chiến tranh, thiên tai, không rõ nơi an nghỉ. Dù không tìm thấy mộ phần, chúng con vẫn luôn nhớ thương.

Nay cùng nhau góp sức dựng khu mộ vọng tại Nghĩa trang nhân dân…, tạo nơi an nghỉ cho tổ tiên dòng họ.

Việc xây mộ đã hoàn thành, chọn ngày tốt để dâng lễ, kính mời: Ngài Kim niên Thái Tuế, Bản cảnh Thành hoàng, Thổ địa Bản xứ, Táo quân Định phúc, các vị Long mạch và Thần linh quản lý khu vực này.

Xin các ngài chứng giám lòng thành, nhận lễ vật, phù hộ công việc suôn sẻ, thợ xây an toàn, âm dương hài hòa, mong được như ý, gia đạo bình an.

Con xin phổ cáo tới các vị Tiền chủ, Hậu chủ, linh hồn khuất mặt quanh đây, các chiến sĩ trận vong, oan hồn chưa nơi nương tựa, mời về nhận lễ vật, phù hộ cho chúng con và chủ thợ được bình an, công việc thuận lợi, muôn sự hanh thông.

Trước hết, xin tổ phách được yên ổn, phần mộ vững chắc. Chúng con nguyện tu dưỡng, làm nhiều việc thiện, cúng dường Tam Bảo, giúp đỡ người khó khăn, hiếu kính tổ tiên để báo đáp công ơn.

Xin linh thiêng chứng giám, phù hộ cho con cháu khỏe mạnh, bình an, ban tài lộc, xua tan tai họa, mang lại điềm lành, gia đình thịnh vượng, các thế hệ hưởng phúc đức.

Chúng con cùng gia quyến thành kính thực hiện nghi lễ, dâng hương hoa phẩm vật lên án tọa Tôn thần và các vị uy linh.

Kính cáo Sơn Thần, Thổ Thần, Long Mạch cùng các vị Thần linh, mong được chứng giám và bảo hộ cho gia đình chúng con luôn an khang, vạn sự thuận lợi.

Chúng con dâng lễ bằng tấm lòng thành, mong được nhận lễ, phù hộ cho mọi thành viên trong nhà khỏe mạnh, hạnh phúc.

Âm dương phân minh, nước cúng, hương thơm thành tâm dâng lên, kính xin chứng giám.

Cẩn cáo”.

Cuối cùng, các lễ vật được hóa trước mộ để hoàn thành nghi lễ.

Nói tóm lại, mộ gió là biểu tượng thiêng liêng thể hiện lòng thành kính với tổ tiên. Nếu bạn muốn tìm một mẫu mộ đá ưng ý, Đá Mỹ Nghệ Trung Lập sẽ giúp mang đến vẻ đẹp bền vững, sang trọng, tạo không gian yên nghỉ trang nghiêm và ý nghĩa cho người thân yêu.